Rekabetin korunması kanununda değişiklik teklifi TBMM’de

Teklifle, Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun, “birleşme veya devralma” bölümünde yapılan değişiklikle, “hakim durum testi” yerine Avrupa Birliği hukukunda uygulanan “etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testi” getiriliyor. 

Buna göre, bir ya da birden fazla teşebbüsün başta hakim durum yaratılması ya da mevcut bir hakim durumun güçlendirilmesi olmak üzere ülkenin bütünü yahut bir kısmında herhangi bir mal veya hizmet piyasasındaki etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri veya herhangi bir teşebbüsün ya da kişinin diğer bir teşebbüsün mal varlığını yahut ortaklık paylarının tümünü veya bir kısmını ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları – miras yoluyla iktisap durumu hariç olmak üzere – devralması hukuka aykırı ve yasak olacak. 

Teklife göre, Rekabet Kurulu, ihbar, şikayet ya da Ticaret Bakanlığının talebi üzerine veya resen Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun “rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar”, “hakim durumun kötüye kullanılması”, “birleşme veya devralma” maddelerinin ihlal edildiğini tespit ederse, ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine rekabetin tesisi için yerine getirilmesi ya da kaçınılması gereken davranışları ve teşebbüslerin belirli faaliyetlerini yahut ortaklık paylarını ya da mal varlıklarını devretmeleri şeklindeki yapısal tedbirleri nihai kararında bildirecek. 

Davranışsal ve yapısal tedbirler, ihlalle orantılı ve ihlalin etkili biçimde sona erdirilmesi için gerekli olacak. Yapısal tedbirlere ancak daha önce getirilen davranışsal tedbirlerin sonuç vermediği hallerde başvurulacak. 

Teklifle, özellikle kartellerin ortaya çıkarılmasında hayati önemi haiz olan yerinde inceleme yetkisinin kapsamı daha da belirginleştiriliyor.

Bu bağlamda, yerinde incelemelerde; “Defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilir, bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilir” düzenlemesi getiriliyor. 

Rekabet Kurumunun başkan yardımcılarının sayısı ikiden üçe çıkarılıyor. 

Teklifle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, Rekabet Kurumunun personel kadro unvanları, kadro dereceleri ile sayılarına ilişkin temel kurallar açık olarak düzenleniyor. 

Rekabet Kurulu, pazar payı ve ciro gibi ölçütleri esas alarak rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ve arz miktarının kısıtlanması gibi açık ve ağır ihlaller hariç olmak üzere, piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemlerini soruşturma konusu yapmayabilecek. Böylece Kurum kaynaklarının öncelikli olarak daha önemli ihlallere yönlendirilmesi amaçlanıyor. 

Teklif ile Türk Rekabet Hukuku mevzuatına, Avrupa Birliği mevzuatında yer alan taahhüt ve uzlaşma müesseselerinin kazandırılması da amaçlanıyor.

Buna göre, yürütülmekte olan bir ön araştırma ya da soruşturma sürecinde ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birliklerince taahhüt sunulabilecek. Kurul söz konusu taahhütler yoluyla rekabet sorunlarının giderilebileceğine kanaat getirirse bu taahhütleri ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birlikleri açısından bağlayıcı hale getirerek soruşturma açılmamasına veya açılmış bulunan soruşturmaya son verilmesine karar verebilecek.

Rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ya da arz miktarının kısıtlanması gibi açık ve ağır ihlallerle ilgili olarak taahhüt kabul edilmeyecek.

Kurul bir karar verdikten sonra aşağıdaki hallerde tekrar soruşturma açabilecek: 

– Kararın alınmasına temel teşkil eden herhangi bir unsurda esaslı değişiklik olması,

– İlgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin verdikleri taahhütlere aykırı davranmaları,

– Kararın taraflarca sunulan eksik, yanlış veya yanıltıcı bilgiye dayanılarak verilmiş olması.

Soruşturmaya başlanmasından sonra Kurul, ilgililerin talebi üzerine veya resen, soruşturma sürecinin hızlı bitirilmesinden doğacak usuli faydaları ve ihlalin varlığına veya kapsamına ilişkin görüş farklılıklarını göz önüne alarak uzlaşma usulünü başlatabilecek.

Kurul, hakkında soruşturma başlatılan ve ihlalin varlığı ile kapsamını kabul eden teşebbüs veya teşebbüs birlikleri ile soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşabilecek.

Bu çerçevede Kurul, hakkında soruşturma açılan taraflara, ihlalin varlığını ve kapsamını kabul ettikleri bir uzlaşma metni sunmaları için kesin bir süre verecek. Verilen süre geçirildikten sonra yapılan bildirimler dikkate alınmayacak. İhlal tespitinin ve idari para cezasının yer aldığı bir nihai kararla soruşturma sonlandırılacak.

“İdari para cezasında yüzde yirmi beşe kadar indirim uygulanabilecek”

Uzlaşma usulü sonucunda idari para cezasında yüzde yirmi beşe kadar indirim uygulanabilecek.

Sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde, idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar uzlaşmanın taraflarınca dava konusu yapılamayacak. Uzlaşmaya ilişkin diğer usul ve esaslar Kurul tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenecek.

Kanunu ihlal ettiği belirlenenlere yazılı savunmalarını 30 gün içinde Kurul’a göndermeleri tebliğ edilecek. Tarafların gönderecekleri savunmalarına karşı soruşturmayı yürütmekle görevlendirilenler 15 gün içinde ek yazılı görüş bildirecek ve bu da tüm Kurul üyeleri ile ilgili taraflara bildirilecek. Taraflar 30 gün içinde bu görüşe cevap verebilecekler. Haklı gerekçeler sunulması halinde bu süreler bir kereye mahsus olmak üzere ve en çok bir katına kadar uzatılabilecek.

Kurumun para, evrak ve her çeşit malları devlet malı hükmünde olacak. Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurum personeli, görevleri nedeniyle işledikleri ve kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından kamu görevlisi sayılırlar.

Kurul başkan ve üyeleri ile kurum personelinin cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin olarak Bankacılık Kanununun cezaları düzenleyen maddesi kıyasen uygulanacak.

Personel kadrolarıyla ilgili düzenleme

Rekabet Kurumunda kıdemli koordinatör kadrosunda bulunanlar Başkan Yardımcısı kadrosuna, inceleme uzmanı kadrosunda bulunanlar rekabet uzmanı kadrolarına ve mesleki koordinatör kadrosunda bulunanlar rekabet başuzmanı kadrolarına; kurum danışmanı, Başkan danışmanı, idari koordinatör, müdür, araştırma uzmanı, basın danışmanı, sistem çözümleyici, veri iletişim uzmanı, programcı ve idari hizmet uzmanı kadrolarında bulunanlar araştırmacı kadrolarına, garaj şefi kadrosunda bulunanlar şoför kadrosuna başkaca bir işleme gerek kalmaksızın kadro dereceleriyle atanmış sayılacak.

Bu şekilde atananların eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç mali haklar kapsamında yapılan her türlü ödemeler toplamı net tutarının, atandıkları yeni kadrolarına bağlı olarak fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç mali haklar kapsamında yapılan her türlü ödemeler toplamı net tutarından fazla olması halinde aradaki fark tutarı, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın fark kapanıncaya kadar ayrıca tazminat olarak ödenecek.

Atandıkları kadro unvanında isteğe bağlı olarak herhangi bir değişiklik olanlarla, kendi istekleriyle başka kurumlara atananlara fark tazminatı ödenmesine son verilecek. Araştırmacı kadrosuna atananlar, kurumca ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilecek.

Kurumda meslek personeli olarak çalışmakla birlikte, rekabet uzman yardımcılığından rekabet uzmanlığına atanmaları sırasında haklarında ayrıca bir derece yükseltmesi uygulanmayanlar, başkaca bir koşul aranmaksızın bir derece yükseltmesinden yararlandırılacak.